Η γαστρεντερίτιδα είναι μια φλεγμονώδη νόσος του γαστρεντερικού συστήματος που συνήθως προκαλείται από ιούς, βακτήρια ή παράσιτα. Η ιογενής γαστρεντερίτιδα είναι μια εντερική λοίμωξη που οφείλεται σε διάφορους ιούς. Οι συχνότεροι από αυτούς είναι οι νοροϊοί, οι ροταϊοί και οι αδενοϊοί (τύποι 40 και 41). Οι νοροϊοί αποτελούν το πλέον συχνό αίτιο οξείας γαστρεντερίτιδας στις ανεπτυγμένες χώρες στο σύνολο του πληθυσμού και οι ροταϊοί σε παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών.
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την αιτία, αλλά κάποια κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
-
Διάρροια: Μια από τις κύριες ενδείξεις της γαστρεντερίτιδας είναι η υψηλή συχνότητα και η υγρή υφή των κινήσεων του εντέρου.
-
Έμετος: Μπορεί να συνοδεύεται από ανάγκη έκτακτης απόρριψης του περιεχομένου του στομάχου.
-
Πονοκέφαλος: Κοινό σύμπτωμα κατά τη διάρκεια της γαστρεντερίτιδας.
-
Πυρετός: Η θερμοκρασία του σώματος μπορεί να αυξηθεί.
-
Κοιλιακός πόνος: Μπορεί να είναι ασυγκράτητος ή προκαλούμενος από κράμπες.
-
Απώλεια βάρους: Λόγω της απώλειας υγρών και θρεπτικών ουσιών κατά τη διάρκεια της διάρροιας και του εμέτου.
-
Εξάντληση: Η διάρροια και ο έμετος μπορούν να οδηγήσουν σε εξάντληση και αδυναμία.
Είναι σημαντικό να σημειώσετε ότι η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από τον οργανισμό που προκαλεί τη γαστρεντερίτιδα και την υγεία του ατόμου. Σε περίπτωση σοβαρών συμπτωμάτων, είναι σημαντικό να ζητήσετε ιατρική βοήθεια. Κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών, παρατηρείται αύξηση της συχνότητας εμφάνισής τους λόγω του συγχρωτισμού.
Πόσες μέρες κρατάει;
Η διάρκεια της γαστρεντερίτιδας μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τον οργανισμό που την προκαλεί, τις συνθήκες υγείας του ατόμου και τον τρόπο αντιμετώπισης των συμπτωμάτων. Συνήθως, η γαστρεντερίτιδα διαρκεί για 1-2 εβδομάδες.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα συμπτώματα όπως διάρροια, έμετος, πυρετός και πόνος στον κοιλιακό χώρο μπορεί να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται σταδιακά. Είναι σημαντικό να παραμείνετε ενυδατωμένοι κατά τη διάρκεια της νόσου, ειδικά εάν υπάρχει έντονη διάρροια και έμετος, καθώς αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια υγρών. Τα ηλικιωμένα άτομα ή τα άτομα που είναι ανοσοκατεσταλμένα (ογκολογικοί ασθενείς, άτομα που λαμβάνουν κορτικοστεροειδή κ.ά.) συνήθως χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αναρρώσουν πλήρως.
Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά ή διαρκούν για περισσότερο από μερικές ημέρες, είναι σημαντικό να ζητήσετε ιατρική βοήθεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτηθεί νοσηλεία ή άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις.
Πώς μεταδίδεται η γαστρεντερίτιδα;
Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με μολυσμένα άτομα, αντικείμενα ή επιφάνειες. Οι κύριοι παράγοντες μετάδοσης περιλαμβάνουν:
-
Ιοί: Οι νοσογόνοι ιοί, όπως ο Norovirus και ο Rotavirus, είναι συχνές αιτίες γαστρεντερίτιδας. Τα ιογενή και μολυσμένα σωματίδια μπορεί να εξαπλωθούν μέσω των εκκρίσεων, όπως ο έμετος ή η διάρροια, και να μείνουν σε επιφάνειες και αντικείμενα έως και 72 ώρες και ακόμα και μικρή ποσότητα του ιού αρκεί για να μολυνθεί κάποιος.
-
Βακτήρια: Ορισμένα βακτήρια, όπως το Salmonella, το Campylobacter και το Escherichia coli (E. coli), είναι επίσης υπεύθυνα για περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας. Η μετάδοση μπορεί να γίνει μέσω μολυσμένων τροφών, ύδατος ή επαφής με μολυσμένα άτομα.
-
Παράσιτα: Κάποια παράσιτα πλέον μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικές παθήσεις και να μεταδοθούν μέσω μολυσμένου νερού ή τροφών.
-
Άλλοι Παράγοντες: Η μετάδοση μπορεί να συμβεί επίσης μέσω άλλων παραγόντων όπως οι ακαθαρσίες των χεριών, η ανεπαρκής υγιεινή κατά το μαγείρεμα, η κακή επεξεργασία των τροφίμων, και η μη τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας εξαρτάται από την αιτία της και τα συμπτώματα που εμφανίζονται. Ορισμένα γενικά μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να αντιμετωπίσετε τη γαστρεντερίτιδα περιλαμβάνουν:
-
Υδροθεραπεία: Πίνετε πολλά υγρά για να αποφευχθεί η απώλεια υδάτων λόγω διάρροιας και εμέτου. Οι υδροηλεκτρολυτικές λύσεις ή αθρόες υγρασίες μπορεί να βοηθήσουν στην αντικατάσταση των απωλειών ηλεκτρολυτών.
-
Ανάπαυση: Δώστε στο σώμα σας αρκετό χρόνο για ανάπαυση. Αποφύγετε τα βαριά γεύματα και επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για οδηγίες σχετικά με το πότε είναι ασφαλές να επιστρέψετε στην κανονική δραστηριότητα.
-
Διατροφική Προσέγγιση: Επιλέξτε ελαφριά τρόφιμα που είναι εύκολα απορροφήσιμα, όπως κοτόπουλο, ρύζι, τοστ και μπανάνες.
-
Φαρμακευτική Αντιμετώπιση: Ορισμένα φάρμακα, όπως αντιμετωπιστικά της διάρροιας ή αντιεμετικά, μπορεί να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων. Ωστόσο, πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε έναν γιατρό πριν λάβετε οποιοδήποτε φάρμακο.
-
Ιατρική Παρακολούθηση: Εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, διαρκούν για πολλές ημέρες ή εάν υπάρχουν σημάδια εξάντλησης, είναι σημαντικό να ζητήσετε ιατρική βοήθεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτηθεί νοσηλεία ή ειδικευμένη φροντίδα.
Πάντα συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν ακολουθήσετε οποιαδήποτε θεραπεία ή λάβετε φάρμακα, ειδικά εάν υπάρχουν παράλληλα υφιστάμενα προβλήματα υγείας ή εάν είστε έγκυος.
Γαστρεντερίτιδα και Διατροφή
Κατά τη διάρκεια της γαστρεντερίτιδας, η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάρρωση και την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Εδώ είναι μερικές συστάσεις για τη διατροφή κατά τη γαστρεντερίτιδα:
-
Ενυδατωθείτε:
- Πίνετε πολλά υγρά για να αντιμετωπίσετε την απώλεια υγρών λόγω διάρροιας και εμέτου.
- Προτιμήστε υδατοδιαλυτά υγρά όπως ηλεκτρολύτες, νερό, ζεστό αυγό, ή τσάι.
-
Αποφεύγετε Κάποια Τρόφιμα:
- Αποφύγετε τα βαριά, άτονα ή κατεστραμμένα τρόφιμα.
- Προσωρινά αποφύγετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λιπαρά τρόφιμα και τις καφεΐνες.
-
Επιλέξτε Ελαφριά Τρόφιμα:
- Επιλέξτε εύπεπτα, ελαφριά τρόφιμα όπως κοτόπουλο, ρύζι, τοστ, μπανάνες και μήλα.
- Αποφύγετε τα πολύ αρωματικά, πικάντικα ή λαχανικά που μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι.
-
Αποφύγετε τη Καφεΐνη και τα Αλκοολούχα:
- Κρατηθείτε μακριά από καφεΐνη και αλκοόλ κατά τη διάρκεια της ασθένειας.
-
Μαγείρεμα και Προετοιμασία τροφίμων:
- Επιλέξτε μαγείρεμα που δεν είναι πολύ λιπαρό ή κατεστραμμένο.
- Καταναλώστε τρόφιμα που έχουν ψηθεί, βραστεί ή ψηφίστηκαν.
-
Παρακολούθηση της Διατροφής μετά την Ανάρρωση:
- Αφού αρχίσουν να βελτιώνονται τα συμπτώματα, μπορείτε να επαναφέρετε σιγά-σιγά τα συνηθισμένα τρόφιμά σας στη διατροφή.
Είναι σημαντικό να έχετε υπόψη ότι αυτές οι συστάσεις είναι γενικές και μπορεί να υπάρχουν περαιτέρω συστάσεις ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνθήκες της υγείας σας. Πάντα συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για προσαρμογές στη διατροφή σας κατά τη διάρκεια της γαστρεντερίτιδας.
Γαστρεντερίτιδα σε παιδί
Η γαστρεντερίτιδα συχνά επηρεάζει παιδιά, καθώς είναι πιο ευάλωτα λόγω του αδύναμου ανοσοποιητικού τους συστήματος και των συχνών επαφών τους με άλλα παιδιά στην παιδική τους ηλικία. Η γαστρεντερίτιδα σε παιδιά προκαλείται συνήθως από ιό, αλλά και από μικρόβια όπως σαλμονέλλα, σιγκέλλα, καμπυλοβακτηρίδιο, κολοβακτηρίδιο, καθώς και σπανιότερα από παράσιτα. Η πιο κοινή αιτία ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι από τον ιό Ρότα. Σχεδόν όλα τα παιδιά εμφανίζουν διάρροια από αυτόν τον ιό κάποια στιγμή μέχρι τα πέντε τους χρόνια. Μετά από ένα επεισόδιο, ο οργανισμός αποκτά αντισώματα και ανοσία στον συγκεκριμένο ιό, έτσι ώστε ο ιός ρότα να προσβάλλει σπάνια τους ενήλικες. Άλλοι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδα είναι οι αδενο-ιοί και οι έντερο – ιοί.
Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί με προσοχή, καθώς τα παιδιά μπορεί να είναι πιο ευάλωτα σε απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών. Ο πιο σημαντικός κίνδυνος στη γαστρεντερίτιδα είναι η αφυδάτωση του παιδιού, επομένως η κύρια αντιμετώπιση είναι να ενθαρρύνουμε το παιδί να πίνει υγρά προς αναπλήρωση.
Εδώ είναι μερικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
Επικοινωνήστε με το γιατρό σας εάν ο ασθενής:
- Είναι μικρότερος των 6 μηνών
- Πάσχει από χρόνιο νόσημα (νεφρικό, καρδιολογικό, διαβήτη, προωρότητα)
- Αρνείται επίμονα να πιει υγρά και φαίνεται ότι αφυδατώνεται
- 'Εχει επίμονο υψηλό πυρετό
- Φαίνεται ζαλισμένο ή σε σύγχυση
- Κάνει επίμονα ή συχνούς εμετούς και δε μπορεί να κρατήσει υγρά
- Έχει στα κόπρανα ή στον έμετο αίμα
- Φαίνεται να έχει σοβαρό πόνο στην κοιλιά
- Εμφανίζει προοδευτική επιδείνωση της γενικής του κατάστασης. Ενδεικτικά, αν οι εμετοί επιμένουν παραπάνω από ένα 24ωρο ή η διάρροια δε βελτιώνεται μετά από 3-4 μέρες.
Συμπλήρωμα διατροφής ή χάπια για την αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας
Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής ή χαπιών κατά τη διάρκεια της γαστρεντερίτιδας θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και πάντα υπό την επίβλεψη ενός επαγγελματία υγείας. Αν και ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να βοηθήσουν στην ανάρρωση, υπάρχουν και περιορισμοί και προειδοποιήσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
-
Ηλεκτρολύτες: Η αντιμετώπιση της γαστρεντερίτιδας με ηλεκτρολύτες, είναι συχνά απαραίτητη για την αντιμετώπιση της απώλειας ηλεκτρολυτών κατά τη διάρροια. Αυτές οι λύσεις παρέχουν απαραίτητα ηλεκτρολύτες όπως νάτριο, κάλιο και χλώριο.
-
Προβιοτικά: Ορισμένα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου. Ωστόσο, πρέπει να είστε προσεκτικοί για τυχόν αλλεργίες ή ανεπιθύμητες αντιδράσεις.
-
Αντιεμετικά ή Αντιδιαρροϊκά Φάρμακα: Ενδεχομένως να χορηγούνται ανάλογα με τα συμπτώματα, αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή και υπό την επίβλεψη γιατρού.
Πριν ξεκινήσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα ή φάρμακο, πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας, ιδίως εάν υπάρχουν υφιστάμενα προβλήματα υγείας ή εάν λαμβάνετε ήδη φαρμακευτική αγωγή. Ο γιατρός μπορεί να προσαρμόσει το σχέδιο αντιμετώπισης σύμφωνα με τις ανάγκες σας και να προσφέρει ασφαλή και αποτελεσματική συμβουλή.
Πρόληψη γαστρεντερίτιδας
Για να μειώσετε τον κίνδυνο μετάδοσης της γαστρεντερίτιδας, ακολουθήστε τα παρακάτω μέτρα πρόληψης:
-
Καλό Πλύσιμο Χεριών:
- Πλύνετε συχνά τα χέρια με σαπούνι και ζεστό νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, ιδίως μετά από τη χρήση της τουαλέτας και πριν από το φαγητό.
-
Χρήση Απολυμαντικού:
- Χρησιμοποιείτε απολυμαντικά για τον καθαρισμό επιφανειών και αντικειμένων που μπορεί να έχουν έρθει σε επαφή με ιούς ή βακτήρια.
-
Αποφυγή Επαφής με Άρρωστα Άτομα:
- Αποφεύγετε την άμεση επαφή με άτομα που έχουν συμπτώματα γαστρεντερίτιδας, όπως έμετο ή διάρροια.
-
Καλή Υγιεινή κατά το Μαγείρεμα:
- Πλύνετε προσεκτικά τα χέρια πριν από το μαγείρεμα και μετά την επαφή με τρόφιμα, ιδίως μετά τον χειρισμό κρέατος, ψαριού και κοτόπουλου.
-
Ασφαλής Παρασκευή Τροφίμων:
- Ελέγξτε τη θερμοκρασία του ψυγείου και του καταψύκτη για να διατηρήσετε τα τρόφιμα σε ασφαλείς θερμοκρασίες.
- Μαγειρέψτε τα κρέατα σε επαρκείς θερμοκρασίες για να σκοτώσετε τα βακτήρια.
-
Αποφυγή Μολυσμένου Νερού:
- Πίνετε και χρησιμοποιείτε μόνο ασφαλές και καθαρό νερό.
- Αποφεύγετε το κολύμπι σε μολυσμένα ύδατα.
-
Τήρηση Υγιεινών Συνήθειων:
- Μην αγγίζετε το πρόσωπό σας με βρεγμένα χέρια και αποφύγετε να φέρνετε τα χέρια σε επαφή με τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα.
Τα παιδιά θα πρέπει να παραμείνουν εκτός σχολείου ή παιδικού σταθμού για τουλάχιστον 48 ώρες από το τελευταίο επεισόδιο έμετου ή διάρροιας. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών θα πρέπει να αποφεύγουν όσο γίνεται επαφή με άλλα παιδιά.
Τα παραπάνω μέτρα βοηθούν στην πρόληψη της γαστρεντερίτιδας και άλλων μολύνσεων. Είναι σημαντικό να τηρείτε αυτές τις πρακτικές, ειδικά σε περίοδους αυξημένου κινδύνου, όπως κατά τη διάρκεια επιδημιών.
Πηγές: eody, iatriko
